Szkoła to nie mury

Drzwi do przyszłości

Szkoła może zmienić życie – to przekonanie było wszechobecne w rozmowach z brazylijskimi nauczycielami przeprowadzonych w ramach projektu badawczego HTT. Jednocześnie nauczyciele zauważyli, że przekonanie to nie jest podzielane przez wielu ich uczniów, którzy zmagają się z niską motywacją i słabym zaangażowaniem w proces edukacyjny. Według uczestników projektu badawczego HTT, uczniowie pochodzący z ubogich środowisk mają bardzo niskie aspiracje i nie mają nadziei na życie inne niż to, które obserwują wokół siebie. Rola nauczycieli wykracza zatem daleko poza samo nauczanie: W dzisiejszych czasach nie jesteśmy tylko nauczycielami. Jesteśmy nauczycielami, którzy mają wrażliwość, aby zrozumieć, z czym dziecko się zmaga i czego potrzebuje. Nauczyciele postrzegali indywidualne podejście jako klucz do zmiany spojrzenia uczniów na swoją przyszłość.

Nauczyciel jako agent zmian

Wspominając własne doświadczenia szkolne, nasi respondenci stwierdzili, że tradycyjny, autorytatywny sposób nauczania nie działa. Nauczyciele podkreślali, jak ważne jest, aby uczniowie mieli przestrzeń do uczestnictwa, dzielenia się swoimi opiniami i bycia wysłuchanym. W rzeczywistości ten właśnie sentyment leżał u podstaw decyzji niektórych osób o zostaniu nauczycielami. Chcieli zmienić sposób traktowania dzieci w szkołach i wprowadzić pozytywne zmiany w ich życiu.

Szkoła musi wzmacniać uczniów

Uważam, że szkoła powinna zbliżyć się do rzeczywistości uczniów, treści powinny być bardziej skoncentrowane na ich doświadczeniach, ich środowisku, ponieważ to zaowocowałoby większym zainteresowaniem z ich strony” – powiedział jeden z brazylijskich nauczycieli. Nauczyciele, z którymi przeprowadzono wywiady, zauważyli, że uczniowie często nie są zainteresowani nauką, ponieważ lekcje w żaden sposób nie odnoszą się do ich rzeczywistości. Treści edukacyjne nauczane w szkołach powinny być zatem bardziej skoncentrowane na rzeczywistych doświadczeniach uczniów i ich środowiska. Kolejną istotną kwestią, która pogłębia ten problem, są podręczniki. Zawierają one informacje, z którymi uczniowie nie mogą się bezpośrednio powiązać i w dużej mierze pomijają aspekty lokalne – najbardziej istotne dla zaangażowanych uczniów.

Uczenie się to nie wkuwanie teorii

Głównym wyzwaniem w procesie zmiany edukacji jest przygotowanie programów nauczania i materiałów edukacyjnych, które w pełni odpowiadałyby potrzebom uczniów. Uczestnicy badania HTT uważają, że połączenie wiedzy teoretycznej i praktycznej naprawdę zaangażowałoby uczniów w proces edukacyjny.  Jednocześnie odczuwają przytłaczający brak systemowego wsparcia w tym przedsięwzięciu. Interdyscyplinarny Przedmiot HTT jest odpowiedzią na tę potrzebę – zintegruje szkołę z rzeczywistością poza klasą, zapewniając nauczycielom skuteczne narzędzia do nauczania wszystkich przedmiotów.

Szkoła powinna przygotowywać uczniów do wyzwań, które czekają ich w przyszłym życiu. Powinna również inspirować ich do ambitnego wyznaczania celów i wyposażać uczniów we wszystkie umiejętności niezbędne do ich osiągnięcia. Doświadczenia naszych brazylijskich respondentów pokazują, że zmiana powinna obejmować cały system edukacji, od podręczników i programów nauczania po relacje między nauczycielami i uczniami. W HTT wierzymy, że stawianie potrzeb uczniów na pierwszym miejscu powinno być podstawą procesu transformacji edukacji.