Brazylijska wizja edukacji: umiejętności społeczno-emocjonalne na pierwszym planie

Zwrot społeczno-emocjonalny w programie nauczania

Common Core for Teaching Fundamentals (Base Nacional Comum Curricular – BNCC) to pierwszy w Brazylii obowiązkowy krajowy standard programowy określający, czego dziecko musi się nauczyć, aby stać się dorosłym, kompetentnym emocjonalnie i społecznie. BNCC stanowi, że przez cały okres edukacji obowiązkowej (przedszkole, szkoła podstawowa i średnia) wszystkie decyzje pedagogiczne muszą być ukierunkowane na rozwój kompetencji, które stanowią elementy podstawowej edukacji, do której ma prawo każdy uczeń, niezależnie od miejsca zamieszkania i nauki. W BNCC społeczno-emocjonalny aspekt rozwoju ucznia jest przedstawiony we wszystkich dziesięciu kompetencjach ogólnych, nawet jeśli wyraźnie dotyczy to tylko trzech przedstawionych na diagramie:

Znaczenie społeczno-emocjonalnej części programu nauczania

Według międzynarodowych badań dobrostan dzieci jest ważną siłą napędową w procesie uczenia się^[2]. Wyniki ankiety sugerują, że poprawa umiejętności społecznych i emocjonalnych może być sposobem na pomoc uczniom w lepszych relacjach społecznych w szkole i odwrotnie. Dzieci są w stanie uczyć się z większym powodzeniem, gdy środowisko w klasie jest zbliżone do środowiska domowego. Co więcej, umiejętności społeczno-emocjonalne są nie tylko ważne dla jednostki w budowaniu dobrych relacji, ale są również kluczowe w budowaniu społeczności, obywatelstwa, harmonii społecznej i integracji. Oznacza to, że zapewnienie dzieciom środowiska społeczno-emocjonalnego pomaga stymulować wzrost we wszystkich aspektach ich rozwoju.

Zdjęcie szkolne z Brazylii

Badacze HTT w Brazylii trafili na taką szkołę. Jedna z badanych instytucji edukacyjnych maluje obraz przestrzeni inkluzywnej, miejsca wypełnionego radością, entuzjazmem, ułatwiającego odkrywanie i budowanie wiedzy. Misja szkoły brzmi następująco: „tworzenie bardziej ludzkiego świata, opartego na współpracy, wzajemnej pomocy, solidarności i sprawiedliwości, składającego się z krytycznie myślących ludzi. Nasze dzieci uczą się nie tylko zapamiętywania pojęcia i zasady, uczą się także samodzielnego myślenia”. Wyniki badań HTT dowodzą, że zintegrowane podejście do edukacji przynosi korzyści całemu szkolnemu mikrokosmosowi. W tej jednostce edukacyjnej wszystkie grupy (dzieci, nauczyciele i rodzice) wysoko oceniają szkołę jako społeczność i środowisko fizyczne.

Społeczność szkolna jako wielka rodzina

Rodzice dzieci uczęszczających do badanej szkoły postrzegają społeczność szkolną jako wielką rodzinę. Słuchają siebie nawzajem i próbują wspólnie rozwiązywać problemy. Zarówno uczniowie, jak i nauczyciele cieszą się troskliwą, harmonijną i pełną szacunku relacją. Uczniowie czują się bezpieczni i otoczeni opieką. Jedno z dzieci powiedziało: „Szkoła to miejsce, w którym można się uczyć, być szczęśliwym i poznawać nowych przyjaciół. Możesz zobaczyć tak wiele rzeczy, nowy świat, prawdę i dobre rzeczy, a także to, kim jesteś”.  Wreszcie, jeden z nauczycieli wyraził bardzo emocjonalny stosunek do swojego miejsca pracy: „Szkoła jest moją drugą rodziną. To moje ciepło i mój dom. Spędzam tu większość czasu. Wracam do domu, by jeść, spać i uczyć się. Nazywam moich uczniów moimi dziećmi i moją rodziną”.

Jednak wiele innych szkół w Brazylii i na całym świecie nadal potrzebuje wsparcia, a także wytycznych, współpracy i pomocy, aby przekształcić zasady BNCC w działające programy. HTT ze swoją misją szerzenia idei holistycznej edukacji poprzez wykorzystanie przedmiotu interdyscyplinarnego jest zdeterminowane, aby wspierać tworzenie nowych środowisk edukacyjnych, w których wszystkie dzieci mogą się rozwijać. Jesteśmy głęboko przekonani, że wszelkie kroki w kierunku zwiększenia szczęścia i dobrego samopoczucia uczniów są krokami naprzód w kierunku ostatecznego celu, jakim jest zbudowanie szczęśliwszego i bardziej opiekuńczego społeczeństwa.